استانداردسازی گیاهان دارویی و فرآورده‌های دارویی و غذایی گیاهی

در دهه گذشته پذیرش و محبوبیت استفاده از گیاهان داروئی، داروهای گیاهی و غذاهای فراسودمند در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه افزایش یافته است. کارائی و اثر درمانی فراوردههای گیاهی وابسته به حضور مواد موثره در غلظت مناسب در فرآورده‌ی گیاهی در طی فرآیند تهیه، ذخیرهسازی و مصرف آن می‌باشد. با استفاده از فرایندهای استاندارد کردن، صحت شناسایی، ایمنی، کارایی، اثر بخشی، پایداری و اطمینان از وجود مقدار معین مواد موثره در محصول گیاهی حاصل می‌شود. استاندارد کردن باید در همه زمینه‌ها، از مطالعه و کشت گیاه داروئی تا کاربردهای غذایی و بالینی را در برگیرد. ترکیبات گیاهی باید عاری از آلودگی‌های میکروبی و شیمیایی باشند. معمولا خارج کردن همه آلودگی‌ها ممکن نیست، بنابراین باید تا حد امکان محدود شوند. آلودگی‌هایی مثل میکروارگانیسم‌ها، فلزات سنگین، آفت‌کش‌ها و...می‌توانند در کیفیت، ایمنی و کارایی فرآوردههای گیاهی دخالت کنند. آزمون‌هایی برای تعیین باقیمانده آفت‌کش‌ها، عناصر سمی و روش شمارش میکروبی برای به حداقل رساندن اثرشان در محصول نهایی صورت می‌گیرد. روش‌های کروماتوگرافی و اسپکتروسکوپی نقش مهمی در کنترل کیفیت فرآوردههای گیاهی بازی می‌کنند. با توجه به اهمیت روش‌های استانداردسازی در کنترل کیفی گیاهان داروئی و فرآورده‌های داروئی گیاهی، در این مقاله مروری به بررسی روش‌های مختلف استاندارد‌سازی آنها از جنبه‌های فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و زیستی پرداخته شده است.